Pandinus cavimanus (Pocock, 1888) Wetenschappelijke naam: Pandinus cavimanus Veel gebruikte naam: Rood klauw schorpioen, Tanzaniaanse rood klauw schorpioen Familie: Scorpionidae Distributie: Democratische Republiek van Congo (noordoosten), Tanzania, Kenia en Somalie Gif sterkte: Niet beschouwd als medisch belangrijk, lage giftigheid Gedrag Deze soort kan een lengte bereiken van ongeveer 15 cm. Deze relatief grote schorpioenen staan bekend als een sort die redelijk snel steekt, hoewel de meeste “aanvallen” zullen worden afgeweerd met de grote en sterke scharen zullen ze niet te twijfelen te steken. In het wild staan ze bekend als groepsdier, hoewel in gevangenschap het vaak voorkomt dat in een groep gevechten uitbreken, soms tot de dood. Deze soort is een echte graver, vooral de vrouwen maken diepe gangen. Mannen schuilen eerder alleen onder een rots of stam. In gevangenschap zijn er in het verleden rare sterfgevallen voorgekomen bij dit soort, een gezond ogende schorpioen kon binnen korte tijd sterven zonder duidelijke aanwijzing. Twee voorbeelden: 1. Een Pandinus cavimanus moest worden overgezet in een terrarium. Al de tijd dat ze in haar oude terrarium zat was ze actief en redelijk agressief. Het nieuwe terrarium had al ruim een week staan proefdraaien en temperatuur en vochtigheid waren zo goed als optimaal. 10 minuten nadat ze in haar nieuwe terrarium zat was ze gestorven. Zelfs de staart stond nog gekruld boven het lichaam, alsof de tijd even stil stond. 2. De vreemdste dood ooit zelf meegemaakt. Een man Pandinus cavimanus stopte heel plotseling met lopen, staart boven zijn lijf gekruld en de scharen wijdopen. Toen ik na een paar minuten de scharen aanraakte met een pincet reageerde alleen de staart. De laatste 3 segmenten van de staart waren de enige die bewogen en dit de hele tijd ook deden. Een dag later reageerde alleen de angel nog, deze bewoog heen en weer als de scharen warden aangeraakt. Al die tijd stond de staart boven het lichaam gekruld. Dit vreemde gedrag duurde nog 1 dag, hierna was de schorpioen overleden. Uiteraard zocht ik naar antwoorden op dit gedrag en heb ik met meerdere specialisten contact gelegd (oa Boris Striffler). Ik kwam erachter dat veel Pandinus cavimanus wild vang dieren zijn, bekend om het dragen van parasieten in hun lichaam. Door stress (verhuizen, bewegingen in het terrarium, etc) kan het dier tijdelijk wat zwakker worden. Op dat moment slaat de parasiet toe en kan de schorpioen hier niet meer van herstellen. Tegenwoordig worden veel nakweek dieren die stukken gezonder zijn verkocht. Vreemde sterfgevallen komen zelden nog voor. Verschil man en vrouw Evenals bij Pandinus imperator is het verschil redelijk makkelijk te zien. De pectine (kammetjes onder het lichaam van de schorpioen) zijn bij vrouwen redelijk breed en kort en bij mannen langwerpig en smaller. Het genitale operculum is evenals bij P. imperator bij mannen meer ovaalvormig en bij vrouwen heeft het meer een “hart”- vorm (dit verschil is bij alle schorpioenen die vallen onder de Scorpionidae familie zichtbaar). Ook door het kijken naar de scharen is het verschil goed zichtbaar. Mannen hebben een deuk aan het begin van de beweegbare vinger van de schaar (cavi=deuk, manus=hand). Mannen hebben daarnaast een hogere “bult” op de schaar. Schaar van vrouw Schaar van jong vrouwtje Schaar van man De lichaamsbouw wilt ook nog wel een idee geven van het geslacht, mannen zijn slanker en langer gebouwd dan vrouwen, dit is echter nooit een goede methode. Behuizing Net al shun grotere neef, de Pandinus imperator, geef deze schorpioenen een terrarium van ongeveer 50x30x30 cm. Voor een Koppel moet de maat van het terrarium minimaal 60x40x30 cm zijn. Grondoppervlak is belangrijker dan de hoogte. Vaak worden kleinere terraria aanbevolen, maar deze dieren hebben de ruimte echt nodig om goed te kunnen graven. Voor elke schorpioen in het terrarium moet er minimaal 1 schuilplaats aanwezig zijn. Zorg dat schuilplaatsen stevig worden neergezet, bij voorkeur tot op de bodem. Deze schorpioenen zijn gravers en door het graven kan het gebeuren dat een schuilplek omvalt en op de schorpioen beland. Geef zee en geode lag cocopeat of humus, minimal 10 cm is aangeraden. Zo’n dikke laag geeft ze een goede mogelijkheid voor het maken van een diepe tunnel. Zeker in een groep kun je meerdere tunnels verwachten wanneer goed behuisd. De temperatuur moet rond de 30 *C overdag en rond de 20 *C ’s nachts zijn. Laat de luchtvochtigheid niet boven de 80% stijgen. De meest ideale luchtvochtigheid ligt tussen de 65 – 70%. Zorg voor een hoge ventilatie, dat is bij deze sort heel belangrijk, een normaal terrarium geeft meestal maar een matige ventilatie. Persoonlijk geef ik deze een hogere ventilatie dan P. imperator. Ventilatie is ook belangrijk om schimmels te voorkomen. Deze dieren drinken graag en redelijk veel, geef ze daarom een goede waterbak. Zorg ervoor dat de schorpioen er niet in kan verdrinken, leg op de bodem kiezels zodat de schorpioen er makkelijker uit kan klimmen indien nodig. Voeding Zoals bij alle schorpioenen zijn krekels een ideale voedingsbron, evenals kleine sprinkhanen. Voer ze minimaal 1 keer per week een paar krekels en verwijder deze als ze niet opgegeten zijn binnen 2 dagen. Jonge dieren moeten minimaal 2 keer per week gevoerd worden. Wegens de hoge luchtvochtigheid moeten overblijfselen zo snel mogelijk verwijderd worden, deze trekken mijten en schimmels aan. Doordat deze dieren relatief groot worden kan zo nu en dan ook een pinkie muis worden gevoerd, ook meelwormen worden zo nu en dan gevoerd. Let er wel op dat muizen een hoge voedingswaarde hebben en daarom zullen de dieren de weken erna mogelijk wat minder eten. Meelwormen bestaan voor een groot deel uit proteine, maak hier geen hoofd-voedingsbron van. Deze dieren zullen niet snel hun prooi steken, hun scharen zijn sterk genoeg om een prooi dood te maken. Wanneer de prooidier tegen blijft werken zullen ze niet twijfelen om te steken. Kweken Het kweken van deze dieren kan behoorlijk wat problemen geven, zeker als ze niet goed behuist zijn. Ze staan bekend om het afmaken van terrariumgenoten en zeker wanneer 1 van de 2 dieren niet paring bereid is. Doordat ze in het verleden voor weinig geld werden verkocht als wildvang (volwassen en halfwas) is er weinig informatie met betrekking tot het kweken van deze dieren. Helaas heb ik pas sinds kort weer een paar groepen van deze dieren en kan ik nog niet veel info geven. Wat wel duidelijk is is dat de paring meer lijkt op een gevecht. De volgende tekenen heb ik tot nu toe opgemerkt; man hevig trillen, staart rondzwaaien (man), scharen vastgrijpen (gestart door de man). Helaas staakte de vrouw de paarpoging en rende er vandoor diep haar tunnel in. Begrijpen van Pandinus cavimanus Evenals van Pandinus imperator krijg ik regelmatig vragen over Pandinus cavimanus. De meeste vragen hebben op het bovenstaande stuk betrekking, een enkeling valt echter op. De meest opvallende vragen staan hieronder. Vraag: Ik heb laatst een volwassen P. cavimanus recently, hij leek gezond en zag er verder goed uit. De temperatuur en luchtvochtigheid in de bak waren goed. Plotseling ligt het dier dood in zijn terrarium zonder enige aanwijzingen waardoor. Wat kan dit zijn geweest? Antwoord: Omdat er nog steeds een hoop wildvang dieren in de hobby zijn kan het gebeuren dat een oud of ongezond dier is aangeschaft. Het kan dus zijn dat het dier is gestorven aan ouderdom. De volgende tekenen duiden meestal ouderdom aan, slepen met de staart en niet willen eten. Wat meer waarschijnlijk is is dat het dier een parasite bij zich droeg en daaraan is overleden. Vraag: Ik he been Pandinus gekocht, maar nub en ik helemaal vergeten of he teen cavimanus of imperator is. Hoe zie ik het verschil? Antwoord: Er zijn een paar belangrijke verschillen; 1. Kleur, meestal zijn cavimanus meer rood/bruin kleurig en imperators meer zwart. Helaas kan het ook gebeuren dat een zwarte cavimanus wordt verkocht (de zwarte kleurvorm is echter relatief zeldzaam). 2. Als het dier een man is, kijk dan goed naar het begin van de beweegbare vinger van de schaar (waar de schaar overgaat naar vinger). Als hier een deuk zit is het een P. cavimanus. 3. P. cavimanus heeft minder behaarde scharen dan een P. imperator. 4. Helaas erg lastig om te zien, zeker bij een levend exemplaar; P. cavimanus heeft 5 trichobothria aan de binnenkant van de schaar, terwijl P. imperator er maar 3 heeft. 5. Kleur van de angel, volwassen cavimanus hebben donkerbruine tot zwarte angels, jongere dieren lichtbruin gekleurde. Bij P. imperator is de kleur meer roodachtig en bij jonge dieren wit tot geelkleurig (hoe ouder ze zijn hoe meer ze naar rood kleuren). Bedankjes: De mensen van venomlist die mij hebben gevraagd deze caresheet te schrijven Referenties: Helaas is er erg weinig te vinden op het internet en in boeken over P. cavimanus, het meeste is dan ook gebaseerd op eigen ervaringen en ervaringen van anderen. Ook trial and error probeersels hebben de nodige informatie opgeleverd. De enige goed bruikbare informatiebron was www.pandinus.net gemaakt door Boris F. Striffler.
